Wanneer je vermogen hebt in Nederland krijg je te maken met vermogensbelasting (box 3). Hoeveel belasting je moet betalen wordt aan de hand van een fictief rendement bepaald. In dit artikel leggen we uit wat het fictieve rendement is en hoe het wordt gebruikt om de vermogensbelasting te berekenen.
Wat is een fictief rendement?
Wanneer je vermogen hebt, dan gaat de overheid er vanuit dat je hiermee geld verdient. Je hebt vast wel eens mensen horen zeggen dat je geld maakt met geld. Dat is ook echt zo, door geld voor je aan het werkt te zetten kun je geld verdienen met je vermogen.
Dit kun je doen door je geld op een spaarrekening te zetten waar je rente krijgt. Tegenwoordig is de rente laag, maar er bestaan nog altijd spaardeposito’s die rente uitkeren. Daarnaast is beleggen natuurlijk een populaire manier om vermogen op te bouwen. Je kunt jouw geld investeren en daardoor meer geld verdienen.
Omdat de overheid er dus vanuit gaat dat je geld verdient met je vermogen is er vermogensbelasting. Deze belasting wordt gerekend over het vermogen in box 3.
In Nederland wordt vermogensbelasting op een bijzondere manier geregeld. Het daadwerkelijke rendement op je vermogen wordt niet belast, maar er wordt met een fictief rendement gerekend. Dit wordt ook wel het forfaitair rendement genoemd.
Dit fictieve rendement is voor iedereen gelijk. Het maakt dus niet uit of je daadwerkelijk rendement behaald op je vermogen.
Het fictief rendement is wel een aflopende zaak. De belastingdienst wil vermogen vanaf 2026 gaan belasten op basis van het daadwerkelijke rendement.
Van 2023 tot en met 2025 geldt er een overgangsfase. In deze periode zal er echter alsnog gerekend worden met een fictief rendement, maar wel met een daadwerkelijke verdeling tussen spaargeld en beleggingen.
Hoe hoog is het fictief rendement over 2022?
Hoe hoog het fictief rendement is verschilt per situatie. Het hangt van je vermogen en partner af. In de onderstaande tabel is duidelijk te zien hoe hoog het fictief rendement is voor jou.
| Alleenstaand | Met fiscale partner | Fictief rendement |
|---|---|---|
| €50.650 - €101.300 | €101.300 - €202.600 | 1,818% |
| €101.300 - €962.351 | €202.600 - €1.924 .702 | 4,366% |
| Meer dan €962.351 | Meer dan €1.924 .702 | 5,53% |
Zoals je kunt zien beginnen de bedragen niet bij €0. Er is namelijk een vrijstelling van toepassing. Over bedragen binnen deze vrijstelling hoef je geen vermogensbelasting te betalen. Bij de vermogensbelasting over 2022 is deze vrijstelling €50.650 per persoon.
Hoe hoog is het fictief rendement over 2023?
Vanaf belastingjaar 2023 geldt de overgangsfase. Het fictief rendement wordt bepaald aan de hand van de daadwerkelijke verdeling tussen spaargeld en beleggingen.
| Soort bezitting | Alleenstaand | Met fiscale partner | Fictief rendement / rente* |
|---|---|---|---|
| Spaargeld | Meer dan €57.000 | Meer dan €114.000 | 0,36% |
| Beleggingen en andere bezittingen | Meer dan €57.000 | Meer dan €114.000 | 6,17% |
| Schulden | Meer dan €57.000 | Meer dan €114.000 | 2,57%* |
Zoals je kunt zien worden beleggingen in de nieuwe situatie veel zwaarder belast dan spaargeld. Voor schulden wordt er van een fictieve rente uitgegaan, dit weer van het fictief rendement mag worden afgetrokken.
Ook de vrijstelling is omhoog gegaan in 2023. Nu mag je zonder fiscaal partner €57.000 vermogen hebben zonder dat je belasting betaalt. Met fiscaal partner is dit €114.000.
Fictief rendement berekenen
Om duidelijker te maken hoe je het fictief rendement kunt berekenen zullen we een aantal voorbeelden geven. Zo kun jij zelf ook berekenen wat voor jou van toepassing is.
Laten we het fictief rendement voor zowel de oude situatie (2022) als de nieuwe situatie (2023) berekenen.
Fictief rendement berekenen 2022
Stel je hebt een fiscale partner en jullie vermogen in box 3 is samen €250.000. In dat geval wordt het fictief rendement berekend over €148.700. De eerste €101.300 vallen namelijk binnen de vrijstelling.
Het fictief rendement over de eerste €101.300 is dan 1,818%. Dit valt namelijk binnen de eerste schijf (€101.300 – €202.600). Over dit bedrag is het fictief rendement €1.841,43.
De overige €47.400 valt in de hogere schijf (€202.600 – €1.924.702). Over dit gedeelte wordt een fictief rendement van 4,366% gerekend. Het bedrag komt dan uit op €2.069,48.
In totaal is je fictieve rendement dan €3.911,11 (€1.841,63 + €2.069,48).
Fictief rendement berekenen 2023
Voor het berekenen van het fictief rendement over 2023 gaan we uit van de volgende gegevens:
- €100.000 beleggingen.
- €150.000 spaargeld.
- €30.000 schulden.
- Wel fiscaal partnerschap.
Het gezamenlijke vermogen is €220.000 (€100.000 + €150.000 – €30.000). Na de vrijstelling van €114.000 blijft hier nog €106.000 van over. Dit is de grondslag sparen en beleggen.
Wanneer we de grondslag sparen en beleggen (€106.000) delen door het gezamenlijke vermogen (€220.000) dan komen we op een percentage; 48,18%.
Dan moeten we nog het rendement per soort vermogen berekenen. Het fictief rendement op beleggingen is €6.170 (6,17% van €100.000) en het fictief rendement op spaargeld is €540 (0,36% van €150.000). Ook wordt er gerekend met een fictieve rente op de schulden. Deze rente is €771 (2,57% van €30.000). Het totale rendement wordt dan €5.939 (€6.170 + €540 – €771).
Om het daadwerkelijke fictieve vermogen te berekenen moeten we het rendement vermenigvuldigen met het percentage (aandeel in de rendementsgrondslag) dat we eerder hebben berekend. Het fictief rendement wordt dan €5.939 * 48,18% = €2.861,41.
Hoe werkt vermogensbelasting met een fictief rendement?
We hebben net gezien hoe je het fictieve rendement kun berekenen. Nu weet je jouw fictief rendement, maar dan weet je natuurlijk nog niet hoeveel vermogensbelasting je moet betalen.
Je betaalt 31% vermogensbelasting over je fictief rendement over het vermogen van 2022. Over 2023 is dit percentage 32%. In de bovenstaande voorbeelden betaal je dus €1.212,44 (31% van €3.911,11) in 2022 en €915,65 (32% van €2.861,41) in 2023.
Conclusie
In Nederland wordt het fictief rendement dus gebruikt om te bepalen hoeveel vermogensbelasting je moet betalen. Hopelijk is het door het lezen van dit artikel iets duidelijker wat het fictief rendement precies is en hoe je het kunt berekenen.
Vergroot je financiële kennis!
Disclaimer
We zijn geen professioneel adviseurs. De informatie op deze website is gebaseerd op onze persoonlijke mening en ervaring. Dit is een geen enkel geval financieel advies. Let op: beleggen brengt risico’s met zich mee. Je kunt je inleg (deels) verliezen. Dit artikel kan reclame bevatten. Wil je gaan beleggen bij een broker, bekijk dan altijd het prospectus op de website van de betreffende broker.
2 reacties op “Wat is het fictief rendement en hoe kun je het berekenen?”
Heel verhelderend, de berekening voor de vermogensbelasting2022 en 2023.
Bedankt voor het compliment!