Albert Einstein noemde samengestelde rente (het rente-op-rente effect) het achtste wereldwonder. Je hoeft echter geen Einstein te zijn om het rente-op-rente effect te begrijpen.
Het rente-op-rente effect is een heel krachtig effect en het is de basis van lange termijn beleggen. Maar hoe werkt het eigenlijk? In dit artikel leggen we het uit.
Enkelvoudige rente
Voordat we bij het rente-op-rente effect komen is het belangrijk om te begrijpen dat geld lenen nooit gratis is. Je hebt het waarschijnlijk wel eens gehoord: ‘geld lenen kost geld’.
De vergoeding voor het uitlenen van geld is rente. Deze rente een compensatie voor het risico dat je neemt door het geld uit te lenen.
Laten we naar een kort voorbeeld kijken. Stel je voor dat je €5.000 uitleent tegen 5% rente per jaar voor een periode van 10 jaar.
In dat geval ontvang je elk jaar €250 (5% van €5.000). Na 10 jaar wordt het uitgeleende bedrag terugbetaald, maar heb je ook €2.500 aan rente betaald (€250 * 10).
Hieronder vind je een jaarlijks overzicht in een tabel.
| Jaar | Uitgeleende bedrag | Rente |
|---|---|---|
| 1 | €5.000 | €250 |
| 2 | €5.000 | €250 |
| 3 | €5.000 | €250 |
| 4 | €5.000 | €250 |
| 5 | €5.000 | €250 |
| 6 | €5.000 | €250 |
| 7 | €5.000 | €250 |
| 8 | €5.000 | €250 |
| 9 | €5.000 | €250 |
| 10 | €5.000 | €250 |
| Totaal | €2.500 |
In dit voorbeeld wordt er vanuit gegaan dat de rente jaarlijks wordt uitbetaald. Dit is een voorbeeld van enkelvoudige rente. Je ontvangt de rente elk jaar en dat is het.
Tip: leer meer over het verschil tussen enkelvoudige en samengestelde rente.
Samengestelde rente (rente-op-rente effect)
Zojuist hebben we gezien wat het effect is van enkelvoudige rente. De rente wordt dan jaarlijks uitbetaald. Als de rente niet wordt uitgekeerd, dan ontstaat er samengestelde rente.
In plaats van het uitkeren van de rente, wordt de rente opgeteld bij het uitgeleende bedrag. Het jaar daarop wordt er ook weer rente over berekend.
Rente over de eerder betaalde rente. Zo ontstaat dus het rente-op-rente effect.
In de onderstaande tabel hebben we het eerder besproken voorbeeld uitgewerkt, maar dan met samengestelde rente.
| Jaar | Uitgeleende bedrag | Rente |
|---|---|---|
| 1 | €5.000 | €250 |
| 2 | €5.250 | €262,50 |
| 3 | €5.512,50 | €275,63 |
| 4 | €5.788,13 | €289,41 |
| 5 | €6.077,53 | €303,88 |
| 6 | €6.381,41 | €319,07 |
| 7 | €6.700,48 | €335,02 |
| 8 | €7.035,50 | €351,78 |
| 9 | €7.387,28 | €369,36 |
| 10 | €7.756,64 | €387,83 |
| Totaal | €3.144,47 |
Zoals je kunt zien is de betaalde rente na een periode van 10 jaar al veel hoger, namelijk €3.144,47 ten opzichte van €2.500.
Wat maakt het rente-op-rente effect zo krachtig? Over de rente die je in het eerste jaar betaald ontvang je daarna negen jaar rente. Hoe langer je het geld uitleent hoe groter het rente-op-rente effect dus wordt.
De periode van 10 jaar is daarom een beetje kort om de volledige potentie van het rente-op-rente effect te laten zien. In de onderstaande grafiek zie je daarom een periode van 30 jaar.
Zoals je in de afbeelding hierboven kunt zien is het verschil minimaal gedurende eerste tien jaar. De echte magie gebeurt vooral in de laatste jaren. Dit wordt nog duidelijker zichtbaar in de onderstaande tabel.
| Jaar | Enkelvoudige rente | Samengesteld rente |
|---|---|---|
| 10 | €2.500 | €3.144 |
| 20 | €5.000 | €8.266 |
| 30 | €7.500 | €16.610 |
Enkelvoudige rente werkt lineair; het neemt elk jaar met hetzelfde bedrag toe, in dit voorbeeld €250.
Samengestelde rente werkt exponentieel. De jaarlijkse rente wordt steeds hoger naarmate de tijd vordert.
Rendement-op-rendement effect
Het rente-op-rente effect is bij beleggen eigenlijk het rendement-op-rendement effect. Het principe blijft echter hetzelfde.
Als je jouw rendement (bijvoorbeeld dividend) herinvesteert dan zal dit opnieuw rendement opleveren. Er ontstaat dan eigenlijk een rendement-op-rendement effect.
Dit maakt beleggen op een lange termijn ook zo krachtig. Vroeg beginnen met beleggen is een van de belangrijkste succesfactoren. Kijk bijvoorbeeld naar Warren Buffett. Hij heeft het grootste gedeelte van zijn vermogen pas vergaard na zijn 65e. In deze periode werd het rente-op-rente effect het krachtigste.
Kortom, hoe eerder je begint met beleggen, hoe langer je profiteert van het rente-op-rente effect en hoe krachtiger het effect wordt.
Hoe kun je samengestelde rente berekenen?
Samengestelde rente berekenen is redelijk ingewikkeld. Je kunt voor het gemak altijd onze compound interest rekenmachine gebruiken.
Wil je de berekeningen erachter weten? Het is ook mogelijk om samengestelde rente zelf te berekenen door middel van een formule.
De formule om samengestelde rente te berekenen is als volgt:
We zullen de onderdelen van deze formule even kort bespreken.
- Eindkapitaal (A). Dit is het eindkapitaal. Dus het totale bedrag (inleg en rendement) dat je uiteindelijk hebt.
- Rente (r). Dit is het rendement per jaar waarmee je rekent. In de rekenmachine hierboven hebben we vermogensbelasting en inflatie van dit rendement afgetrokken.
- Aantal keren compounden per jaar (n). Hoe vaak per jaar compounden? Vul hier bijvoorbeeld 12 in wanneer je met een maandelijkse compound wil rekenen of 1 als je met een jaarlijkse compound wil rekenen.
- Aantal jaren (t). Het aantal jaren dat het bedrag wordt geïnvesteerd.
Met de bovenstaande formule kun je samengestelde rente berekenen bij een eenmalige investering.
Vaak komt het echter ook voor dat je nog met een periodieke bijdrage wil rekenen. Denk bijvoorbeeld aan een maandelijkse inleg. Het aantal keren compounden per jaar (n) wordt in dat geval 12.
De formule wordt iets uitgebreider wanneer je rekent met een periodieke bijdrage:
Het eerste deel van de formule blijft ongewijzigd, maar daarna wordt de periodieke bijdrage (en het rendement daarop) erbij opgeteld. Er zit één nieuw onderdeel in de formule:
- Periodieke bijdrage (C). Het bedrag dat je periodiek investeert vanaf het begin tot aan het einde van de looptijd (t).
Hoe kun je profiteren van het rente-op-rente effect?
Hopelijk is het nu duidelijk hoe het rente-op-rente effect werkt. De grote vraag is natuurlijk hoe je dit effect in je voordeel kunt gebruiken.
Het is eigenlijk vrij eenvoudig. Het idee is om rendement te maken op je geld en dit rendement dan opnieuw te investeren. Met een lange tijdhorizon kun je dan profiteren van het rente-op-rente effect.
Wat het beste is om te doen hangt af van jouw persoonlijke situatie en risicoprofiel. Beleggen levert over het algemeen meer op dan sparen, maar er is ook een groter risico vaan verbonden.
Miljonair worden met beleggen gaat dan ook veel sneller dan miljonair worden met sparen.
Uiteindelijk is het opnieuw investeren van je rendement het belangrijkste. In de fase dat je profiteert van samengestelde rente kun je dus niet genieten van een passief inkomen.
Laat samengestelde rente niet tegen je werken
We hebben in dit artikel gezien hoe krachtig het rente-op-rente effect kan zijn. Wat mensen zich vaak niet realiseren is dat het rente-op-rente effect ook tegen je kan werken.
Hoe kan het rente-op-rente effect in je nadeel werken? Bij het uitlenen van geld ontvang je rente, maar wanneer je geld leent dan betaal je rente.
Probeer daarom de meeste leningen te vermijden, of in ieder geval zo snel mogelijk af te lossen. Lenen is over het algemeen erg duur. Een uitzondering hierop is de hypotheek. Het is niet altijd financieel verstandig om die zo snel mogelijk af te lossen.
Persoonlijke leningen hebben vaak een hogere rente dan het rendement dat je kunt halen met beleggen. Bovendien is het aflossen van een lening gegarandeerd rendement. Daarom is het vaak verstandig om leningen met een hoge rente eerst af te lossen.
Conclusie
Hopelijk is het duidelijker geworden wat het rente-op-rente effect precies is en hoe je dit in je voordeel kunt laten werken. Het belangrijkste is om het rendement op je geld opnieuw te investeren. Ook is het goed om te zorgen dat samengestelde rente niet tegen je werkt als je zelf geld leent.
Vergroot je financiële kennis!
Disclaimer
We zijn geen professioneel adviseurs. De informatie op deze website is gebaseerd op onze persoonlijke mening en ervaring. Dit is een geen enkel geval financieel advies. Let op: beleggen brengt risico’s met zich mee. Je kunt je inleg (deels) verliezen. Dit artikel kan reclame bevatten. Wil je gaan beleggen bij een broker, bekijk dan altijd het prospectus op de website van de betreffende broker.
